Bullying-a ikasle batek beste ikasle batzuengandik jasaten dituen eraso, zirikak, isekak eta abar dira. Normalean gertatzen da bullyinga jasaten duen pertsonak besteek baino indar fisiko edo psikologiko gutxiago dutenean, eta, horregatik, gehienetan ahulenak izaten dira aukeratuak.
Asko dira mundu osoan sufritzen duten haurrak. Batez ere bi modutan sufritzen dezakete, psikologikoki edo fisikoki. Psikologiko aldean, biktimak irainak, kexak, txantxak,... jasaten ditu, eta beraren autoestimua beherantz joaten da, batzuetan suizidiora eramanez.
Gaia lehenengoz, 1970eko hamarkadan Dan Olweus suediar irakaslea hasi zen aztertzen Suediako eskoletan.
jazarpen jokabidea
|
fisikoa
|
hitzen bidezkoa
|
bazterketa eragiten duena
|
agerikoa
|
Kolpeak, zerbait egitera behartu, jipoiak,
bultzakadak, sexu kutsuko ukipenak
|
imintzioak egin, barregarri uztea, keinu barregarriak egin
|
Taldetik baztertzea
|
zeharkakoa
|
Objektuak lapurtzea, puskatzea, ezkutatzea
|
Gaizki esaka aritzea,
esamesak sortzea
|
Kasurik ez egitea, gutxiestea
|
Jazarlea besteengan erasoak edota irainak esaten duen pertsonari deritzo. Hiru eratakoa izan daiteke:
- Jazarle aktiboa, modu zuzenean erasotzen du.
- Jazarle sozial zeharkakoa, pertsona bati mina sortzeko beste batzuk manipulatzen ditu.
- Jazarle pasiboa edo jarraitzailea, jazarle aktiboa lagundu eta babestu egiten dute. Batzuetan taldekako erasoetan ere parte hartzen dute.
Biktima jazarlearen erasoak, irainak, kolpeak, umiliazioak, eta abar jasotzen dituena da. Pertsona horiek hartzen dituzte biktimatzat ahulagoak, autoestimua baxukoak, edo momentu txar batetik pasatzen ari direlako.
Ikusleak bullying hori ikusten dutenak dira. Hainbat mota daude:
- Ikusle aktiboak erasotzaileari aurre egiten diona da, biktimari laguntza eskainiz.
- Ikusle pasiboak, bullyinga ikusi eta ezer egiten ez dutenak dira.
Halako egoerak ez daitezen gerta, denon laguntza behar da, ZU behar zaitugu. Iksusiz geo, SALATU.
Ariane Cuevas & Diego Núñez (Prentsa tailerra)
No hay comentarios:
Publicar un comentario